Bir ürünün fonksiyonel ve fiziksel özelliklerinin belgelendirme ile ulaşılabilir hale getirilmesine konfigürasyon denir. Bu “yapılandırma” kapsamında üretimi yapılan sistemin veya ürünün karakteristik özellikleri ortaya konur. “Konfigürasyon yönetimi nedir” sorusunun cevabı ise üretilen ürün veya sistemin yaşam döngüsü boyunca izlenmesi olarak verilebilir. Yapılandırılan sistem veya ürün beklentiyi daima karşılamak zorundadır. Bu süreçte, fonksiyonel ve fiziksel özellikler tanımlanır, dokümantasyon sağlanır, kayıtlar oluşturulur ve yapılan değişikliklerin ürünün yaşam döngüsü boyunca kullanımını desteklemesi sağlanır. Konfigürasyon yönetim planı diğer bir adıyla CM2 (Configuration Management 2), ürünle ilgili tüm bilgilerin (tasarım, üretim, destek vb.) entegre ve tutarlı bir şekilde yönetilmesini sağlar.
Yapılandırma sistemi yönetimi ilk olarak 1950’li yıllarda donanım malzemeleri için uygulanan bir sistematiktir. 1960’lı yıllarda savunma sanayi için standartlar oluşturmaya başlar ve 1970’lerde yaygınlaşır. Savunma sanayinde ARGE maliyetleri yüksektir ve bazen bir üründen sadece bir adet üretim yapılır. İlgili yönetim sisteminin standartları da savunma sanayi ile başlar, havacılık ve uzay sanayi sayesinde gelişir.
Konfigürasyon Yönetiminin Temelleri
Üretimi yapılan bir sistemde veya üründe meydana gelen değişikliklerin kontrol edilmesi sürecini konfigürasyon yönetimi tanımlar. Bu kapsamda 5N1K soruları sorularak değişiklikler belgelenir. Ürün yaşam döngüsü olası karışıklıkları düzeltir ve maliyetleri azaltır. Projelendirme ise ürün bütünlüğünü koruyan faaliyetleri planlar. Düzenli bir iş akışı ve çalışma ortamı sağlar. Bu sayede standartlara uygunluk kontrol edilir. Standart, firmaların bir ürünün bileşenlerini her yönüyle yönetmelerini talep ederken, belge kontrolü ve ürün tanımlaması şartı koyar.
Ürünleri bir araya getiren parçaları tanımlamak için yapılandırma sistemi yönetimi gerekir. Ana parça, bir parça numarası ve revizyonun seviyesi; bileşenlerden oluşan bir liste ile tanımlanırken, bileşen parçaları da ayrı parça numarası ve revizyon seviyeleriyle tanımlanır. Bu sayede ürünle ilgili istekler, üretilen sistemin veya ürünün gelecekte nasıl şekilleneceğini belirler. Aynı sistem veya ürün, yapılandırılmış ürün yönetimiyle sektörlerin uygulama alanlarını genişletir. Tek bir malzeme kodu ve ürün ağacı sayesinde envanter yönetimini kolaylaştırır. ERP ve MRP süreçlerini basitleştirir ve hızlandırır.
Ürünün tasarlanması, geliştirilmesi, üretimi, bakım ve onarım hizmetleri ile elden çıkarma aşamaları uzun bir süreyi kapsar. Bu nedenle anlaşılır bir teknik doküman ortaya koymak gerekir. Yaşam döngüsünün ilk aşamalarında birbirine uyum sağlayan ürün verileri zamanla birbirinden ayrılabilir. Proje planında yer alamayan ve fazladan enerji gerektiren düzeltici faaliyetler, zaman ve kaynak tasarrufunu engeller. Bu durumda sistematik, süreci yönetmek anlamında, ürün yapılandırması ve veri yönetimi açısından önem kazanır.
Konfigürasyon Yönetiminin Önemi
Yapılandırma sistemindeki amaç, firmaların ve ilgili birimlerin tüm ürün yönetim faaliyetlerini tek bir merkezde birleştirerek sisteme geri besleme yapmaktır. Sistematik uygulanan bir yapılandırma yönetimi, ürün ve hizmetin kalitesini artırır. Ürünün yaşam döngüsü maliyetlerini azaltırken, ürün geliştirme ve iyileştirme süreçlerinde tasarruf sağlar. Bu sayede her siparişte teslim edilen ürün ve hizmet aynı olur. Ayrıca teslim edilen ürünlerin uzaktan desteği kolaylaşır ve tersine mühendislik faaliyetleri en aza indirgenir.
Kurumsal olma yolunda ilerlemenin başat kurallarını konfigürasyon yönetimi içerir. Yapılandırma yönetiminin öncelikli amacı, hıza ve güvene dayalı kararların sonuca ulaşması için standartlar ve kategoriler oluşturmasıdır. Bu haliyle proje yönetiminin temel elemanlarından birisi olan yapılandırma yönetiminin avantajları; görünürlük sağlaması, bütünleşik bir sistem ve hizmet dokümantasyonu gerektirmesi, operasyonel hızı ve doğruluğu arttırmasıdır. Ayrıca üretim şartlarının analizini ve testlerini kolaylaştırırken risk yönetimi yapar. Bu süreçte Cadem Digital, CATIA yazılımı ve ENOVIA gibi ürünleri sayesinde iş süreçlerindeki entegrasyonu arttırır ve yönetimi kolaylaştırma sistematiğinde danışmanlık yapar.
Konfigürasyon Yönetimi Nasıl Yapılır?
Diğer bir tanımıyla konfigürasyon yönetimi, ilgili parçalarından farklı bir şekil alan ve bir araya getirilmesi karmaşık olan setlerin belgelendirme yoluyla kontrol edilmesidir. Piyasaya sürülecek ürünün değişikliklerinin kontrolü ve son durumun ihtiyacı karşıladığından emin olunması gerekir. Bu nedenle endüstriyel alanda çok yönlü bir disiplindir. Dolayısıyla fonksiyonel olarak;
- – Planlama,
- – Tanımlama,
- – Değişiklik yönetimi,
- – Durum takibi,
- – Denetleme işlevlerini kapsar.
Yapılandırma talepleri, özel bir istek üzerine; teknik şartnameler, teknik çizimler ve resimler, kontrol ve denetim kriterleri ve teknik dokümanlar kapsamında yapılır.
Planlama
İlk aşamada yapılandırma sürecinde hangi işlemin kimin tarafından nasıl yapılacağı planlanır. Planlama aşamasında yapılandırmada gerekli prosedürler tanımlanır. Yapılandırmayı kontrol edecek personel görevlendirilir ve süreç akışını kolaylaştırıcı yazılım araçları belirlenir. Yapılandırmadaki ögelerin tanımlanması için yapılan planlamada öncelikle hangi ürünlerin bu yönetim kapsamında olacağı belirlenir. Alt montaj gerektiren ürünler, yapılandırmayla ilgili öğeler, takımlar ve fikstürler ortaya çıkarılır. Bu aşamda Cadem Digital, DELMIA programı sayesinde firmaların konfigürasyon yönetiminin üretim süreçlerindeki planlama sorunlarına çözümler sunar.
Tanımlanma
İlgili sistematiğin tanımlanma aşamasında, yapılandırılmaya gereksinim duyulan donanım, yazılım ve dokümanlardan oluşan ve kontrol edilmesi gereken fonksiyonlar tanımlanır. Yazılımın kodu, belgeler, tasarımlar, veri, çizimler, derleyiciler, bağlayıcılar ve donanım bileşenleri ögeleri belirlenir. Ürünlerin parça numarası ve revizyon numarası projeye kapsamında açıklanır. Gerektiğinde bütün bir sistem tüm alt bileşenleriyle birlikte, parça numarası ve revizyon numarası bazında tanımlanır.
Değişiklik Yönetimi
Üçüncü aşamada; değişiklik talebi, değişikliğin değerlendirilmesi, yayımlanması ve takibi ile değişikliklerin sisteme uygulanması için bazı standartlar belirlenir. Bu aşamada değişiklik ihtiyacı açıklanır. Parçayla ilgili tasarımda bir değişiklik olduğunda, daha önce belgelenen yapılandırmanın tanımı korunur. Bu değişiklik sistemden parçaya veya parçadan sisteme doğru farklı yöntemler izleyebilir. Bu kapsamda ana parçayı ya da ana parçaya bağlı bileşeni etkileyecek değişiklikler oluşabilir. Cadem Digital, ENOVIA sayesinde değişiklik yönetimi süreçlerinde etkin ve etkili sistematikler oluşturur.
Durum Takibi
Durum muhasebesi aşamasında konfigürasyon yönetiminin belgelenmesi yapılır. Amaç, yapılan değişiklikleri kayıt altına almak ve yapılandırmaları takip ederek raporlamaktır. Sistematik sürecin her aşamada durumun takibi ve raporlaması yapılır. Yapılandırmayla ilgili önerilen değişikliklerin son durumu ile onaylanan değişikliklerin uygulama aşamasındaki son durumu kayıt altına alınır. Süreç kontrol edilir ve akış durumu raporlanır. Düzenleme ve onaylama yetkisi olan personel yardımıyla raporlama tamamlanır.
Denetim
Son aşamada etkili bir yönetim sağlamak için yapılandırmanın düzenli olarak değerlendirilmesi yapılır. Bu aşamada fiziksel ve fonksiyonel yapılandırmalar, belgelenmiş yapılandırmalar ile karşılaştırılır. Ürünün ihtiyaca, standartlara, şartnamelere ve sözleşmeye uygun olarak hazırlandığı kontrol edilir. Planlanan ve tanımlanan değişiklikler kontrol edilirken, belgelendirme ve dokümantasyon işlemleri de tamamlanır ve arşivlenir. Cadem Digital, EXALEAD uygulamaları ile karmaşık veri setlerini anlamlı ve gerçek zamanlı bilgi akışına dönüştürme yeteneği sunarak yapılandırma yönetimi sürecindeki denetim faaliyetlerine katkı sağlar.
Gelecekte Konfigürasyon Yönetimi
Gelecekte konfigürasyon yönetimi sistemleri, endüstriyel kazanımlar ve teknik avantajlar sağlayarak sektörlerin gelişimine önemli katkılarda bulunabilir. Bu sistemler, kullanıcıların bilgisayar altyapılarını ve yapılandırma verilerini daha etkin bir şekilde yönetmelerine olanak tanıyacak. Gelişmiş araçlar ve veri tabanları sayesinde, ERP ve MRP sistemlerinin desteğiyle envanter yönetimini kolaylaştıracak ve maliyetleri azaltacak.
Üreticiler, kullanıcılar ve tedarikçiler için veri yönetimi, tarama ve görüntüleme süreçlerini kolaylaştıracak araçlar sunulacak. Bu araçlar, yapılandırma öğelerinin daha kaliteli ve doğru bir şekilde izlenmesini ve yönetilmesini sağlayacak. Ayrıca talep üzerine üretimden hizmet dışına kadar olan süreçlerde istatistiki veriler sunarak yapılandırma öğelerinin kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesine imkân verecek.
Firmaların hizmet düzeylerini kaydederek rekabet gücünü artıracak olan bu sistemler, aynı zamanda kritere göre yapılandırma öğesi araması yaparak ürünlerin üretim süreçlerini kolaylaştıracak. Yazılım yönetimi standartlarının gelişimi, özellikle ARGE maliyetleri yüksek olan sektörlerde, savunma sanayi, havacılık ve uzay teknolojisi gibi alanlarda tasarruf sağlayacak. Cadem Digital ise konfigürasyon yönetimi sürecindeki uygulamaları ve danışmanlık hizmetleri ile gelecekte endüstriyel standartların oluşturulmasında önemli bir rol oynayacak.
Önceki yazımıza https://cademdigital.com.tr/surdurulebilir-gelecek-icin-elektronik-atik-yonetiminin-onemi/ linkinden ulaşabilirsiniz.
BİZE ULAŞIN