Ürünler, ihtiyaçları karşılamak üzere üretilen ve piyasaya sunulan mal ve hizmetlerdir. Ürünün yaşam döngüsü tasarımcısının yaratım planlamasından müşteriden alınan geri bildirime kadar bütün stratejik süreçleri kapsar. Döngüler ürünü desteklemek amacıyla; pazarlama uzmanları tarafından reklam çalışmalarının, fiyat noktalarının, pazarlama yöntemlerinin, paketleme tasarımlarının ve daha pek çok faaliyetin belirlenmesine yardımcı olmak için kullanılır. Her döngü ürüne, kullanıma veya sektöre göre değişebilir.
Ürün yaşam döngüsü yönetimi (product lifecycle management, PLM) ise şirketlerin yönetim sistematiğini belirleyen kurumsal bilgi teknolojisi (BT) alanlarından birisidir. Kurumsal kaynak planlaması (ERP), müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) ve tedarik zinciri yönetimi (SCM) ile birlikte çalışır. Bilgilerin kolektif bir çalışmayla oluşturulmasını, yönetimini, yayılmasını ve kullanımını destekleyen sistematik bir iş çözümü uygulayan stratejik bir ürün yönetimi yaklaşımıdır. Müşteriden çalışana, tedarikçiden dağıtımcıya kadar her aktörü değerlendiren bir bakış açısına sahiptir.
Ürün yaşam döngüsü yönetimi (PLM) altı ana kavrama göre çalışır. Bu ilkeler; stratejik iş yaklaşımı, ürün yaşam döngüsünün aşamaları, genişletilmiş kuruluş içinde işbirliği, benzersiz ve zamanlı ürün veri kaynağı ve tutarlılığı ile son olarak izlenebilirlik ve uzun vadeli arşivleme olarak sıralanabilir. Bu sistematik yönetimde şirketler, fiyatlandırmadan tanıtıma, pazar genişletmeden maliyet düşürmeye kadar birçok önemli iş kararlarını alabilir ve potansiyel iş fırsatlarını değerlendirebilirler. Cadem Digital’in PLM danışmanlığı farklı ürünler için farklı iş sektörlerinde farklı süreç geliştirmeler ve ilkeler belirleyebilir.
Ürün yaşam döngüsü yönetiminin aşamaları fikrin oluşumu ve tartışılmasından tasarıma, pazara girişinden gelişimine, büyümesine, olgunlaşmasına ve düşüşüne kadar farklı süreçler geçirir. İlk aşamada tüketicileri faydaları hakkında bilinçlendirmek için bir pazar stratejisi geliştirilir. Talep artınca markalaşma stratejisiyle birlikte fiyatlandırma ve ulaşılabilirlik de önem kazanır. Olgunlaşması sürecinde üretim ve pazarlama maliyeti düşer. Son aşamada taklitler ortaya çıkar, rekabet artar, fiyat düşebilir ve kar oranları azalır.
PLM’nin Tarihçesi
Yaşam döngüleri çerçevesinde mal ve hizmetlerden oluşan ürünleri yönetmek piyasanın temel unsurlarından birisidir. Ürün yaşam döngüsü yönetimi yazılımı ürün yaşam döngüsü tarihinde bilgisayar destekli tasarım (CAD) yazılımlarıyla ortaya çıkar. Geniş yer kaplayan CAD dosyalarının yönetilmesi zor olduğundan ürün veri yönetimi (PDM) sistemi geliştirilir. 1990 yılından önce PDM yazılımları CAD yazılım özelliklerine göre çalıştırılır. 1990 yıllarında PDM gelişir ve kullanım alanları genişler. İlk kullanıma sunulan versiyonlarından birisi olan PLM (PLM 2.0), kontrolü esas alan ve işbirliği fonksiyonları gelişmiş bir yazılım olarak ortaya çıkar. Ayrıca kalite ve kontrol, üretim, uygunluk ve her türlü maliyetin belirlenmesi gibi birçok fonksiyonu destekler. PDM genel olarak PLM’nin altyapısına yönelik bir yazılım olsa da eksikleri vardır. 2000’den sonra yeni nesil PLM yazılımı (PLM 3.0) öne çıkartılır. Teknolojik ilerleme ve piyasadaki gelişmeler PDM ve ilk PLM çözümlerini geliştirir. Sonradan yeni dijital/iş dönüşümü ve Endüstri 4.0 girişimlerini karşılayacak çözümler olarak ortaya çıkar. Günümüzde kullanılan yazılımları PLM 4.0 tedarik zinciri ve müşteri merkezli bir yapıdadır.
Ürün Yaşam Döngüsü Aşamaları Nelerdir?
Ürün yaşam döngüsü yönetimi ürünlerin tüm yaşam döngüsünü yönetmek için bir iş stratejisidir. Bu strateji, konsept, tasarım, tasarım doğrulama ve simülasyon, prototip oluşturma, üretim, kalite kontrol, kullanım, bakım ve imha aşamalarının yönetimini içerir.
- – Fikir/İnovasyon aşaması gereksinimlere göre konseptin oluştuğu aşamadır. Rakipler analiz edilir, pazardaki boşluklar değerlendirilir veya müşteri ihtiyaçları gözden geçirilir.
- – Tasarım ve geliştirme aşaması detaylı tasarımın yapıldığı aşamadır. Ar-ge çalışmaları yapılır ve testler gözden geçirilir. Planlanan ürünün doğrulanması ve analizinin yapılmasının yanı sıra sahada prototip geliştirilir ve pilotlama tamamlanır.
- – Üretim aşaması pazara hazır bir ürün getirmenin son aşamasıdır. Pilottan gelen geri bildirimlere göre pazara hazır bir sürüm üretilir.
- – Kullanım ve bakım aşaması sürecinde ürün piyasaya sürülür. Bu aşamada tüketici kitlesi ile buluşur. Üretim ölçeklendirilir ve piyasa verileri ile dağıtım takip edilir. Gerekli hizmet ve destek sağlanır. Geri bildirimi yapılan veriler sisteme işlenir.
- – Çıkış aşaması ürünün piyasadan çekilme aşamasıdır. Ürünün pazardaki yeri ve etkisi azalarak zamanla yok olmaya başlayabilir. Fiyatı düşebilir ve şirketler stoklarını eritme yolunu seçebilirler.
Ürünün yaşam döngüsünün hangi aşamasında olduğunu tespit etmek hangi yöntemle piyasada yer alacağını belirlemek açısından önemlidir. Analitik işleyen bir PLM yönetimi süreci ve detaylı planlamayla analiz veri değerlendirmesi, yaşam döngüsünün aşamasını belirlemeye yardımcı olur.
PLM’nin Faydaları ve Önemi
Sistemli işleyen bir PLM’nin; ürünü ticari alana daha hızlı ulaştırmak, kaliteye yönelik neticeler almak, ürünün kontrol edilebilirliğini sağlamak, satış katmanlarını çoğaltmak ve yanlışları azaltmak gibi birçok faydası vardır. Bu nedenle belgeleme ve dosyalama ile ilgili olarak tasarımın farklı fonksiyonlarının birlikte çalışması ve ilgili süreçlerin yönetimi gibi konular önemlidir. PLM yazılımı faydaları bahsedilen süreçleri kapsayan yaşam döngüsü aşamaları ile doğru orantılıdır. Öncelikle sisteme bağlı üretim sürecinin değer temelli yönetilmesini görünür hale getirir. Bu sayede finansal olarak kazanç sağlama şansı artar. Döngünün kontrollü ve sistematik bir şekilde devam etmesini sağlar. Sistemde yer alması gereken geri bildirimleri yönetilir duruma getirir. Ayrıca süreç içerisinde ortaya çıkan zorluklar çerçevesinde özellikle teknik ve finansal yönetimle ilgili kolaylıklar sunar. Gerektiğinde ürünün yaşam döngüsünü uzatır ve elde edilecek geliri fazlalaştırır. Üretim sürecinin kısaltılmasını sağlayabilir.
Ürün yaşam döngüsü yönetiminin evrelerinin önemi şirketlere sunduğu farklı avantajlar ile ortaya çıkar. Bunlar şöyle sıralanabilir:
- – İlk/örnek üretim maliyetlerini düşürme
- – Değişiklikleri ve düzeltmeleri tamamlanmış tasarım çalışmaları ve kabul sistematiğini uygulama
- – Nitelikli üretimin sonuçlarını sisteme yansıtma
- – Güncellenmiş kalite ve genel tutarlılık oluşturma
- – Ticari alana çıkma ve en az maliyete ulaşma
- – Piyasadaki satış imkanlarını zamana kaybetmeden yakalama
- – Lojistik yönetim entegrasyonundan en büyük ölçüde yararlanma
- – Temel verilerin tekrar sisteme dahil edilmesiyle maliyeti düşürme
- – Atık yönetimi sayesinde çevre dostu ürünlere yönelme
- – Dönemsel piyasa şartlarını dengeleme
Yukarıda yer alan süreçleri takip etmek üzere ürün yaşam döngüsü yönetiminde Cadem Digital’in PLM danışmanlığından faydalanabilirsiniz.
PLM Yazılımının Rolü
Şirketlerin performans artışlarında ürün yaşam döngüsü yönetimi çözümlerinin rolü büyüktür. Bu yazılıma yatırım yapan şirketlerdeki değişimler şu şekilde sıralanabilir:
- – Ürün geliştirme
- – Mühendislik verimliliği ve etkililiğe yönelik ilerlemenin takip edilmesi
- – Mühendislik sürümü süreci sırasında hataların giderilmesi
- – Daha kısa pazara giriş süresi
- – Gelişmiş proje teslimatı
- – Daha kaliteli tasarımlara ulaşma şansı
PLM yazılımının önemi ve rolü öncelikle tasarımcılara ve mühendislere gerçek zamanlı olarak ihtiyaç duydukları kritik verilere erişim sağlamasıdır. Ürün yaşam döngüsü yönetimini uygulamak için Cadem Digital, Dassault Systèmes®’in 3DEXPERIENCE® platformunu kurarak tüm aşamalarda danışmanları ve eğitmenleri ile sürdürülebilirliği garanti eder. Bu aşamada Cadem Digital’in sunmuş olduğu ENOVIA, ürün yönetimini sistematik hale getirir.
Ürün Yaşam Döngüsünün Geleceği
Gelecekte her endüstriyel ürün belirli ihtiyaçları karşılamasının ötesinde kullanıcının konforuna katkı sunacak özelliklere sahip olabilecektir. Rakiplerin pazara girmesinin hızlanmasıyla birlikte en kaliteli ürüne ulaşma talebi artacaktır. Yazılımlar söz konusu talepleri daha kısa, daha akılcı tasarım ve mühendislik örnekleriyle karşılamaya yardımcı olacaktır. Kurumların teknolojiye yatırım yapması gerekecek ve sürdürülebilirlik önem kazanacaktır. Tedarik zinciri sürdürülebilirliği, yeşil dostu tasarımları ve geliştirme süreçlerini modernleştirmek teknoloji kullanımını gerektirecektir. Karmaşık ürünlerin artmasıyla gereksinimler ve üretim giderek çeşitlenecektir. Ürün yaşam döngüsü yönetimi daha küçük ölçekli şirketler için de erişilebilir olacaktır. Gelecek projelerinizde faydalanmak üzere siz de Cadem Digital’in sunduğu çözümlere göz atarak etkin bir ürün yaşam döngüsü yönetiminin yanı sıra kapsamlı ve analitik iş zekâsı ile verimliliğinizi arttırabilirsiniz.
Önceki yazımıza https://cademdigital.com.tr/simulasyon-ve-testlerde-simulia-kullanimi/ linkinden ulaşabilirsiniz.